Het is eindelijk lente, zelfs bijna zomer, dus prima weer om eens een wandeling te maken en goed naar de natuur te kijken. Ja, dat doe je vast vaker, maar deze wandeling geef ik je een opdrachtje mee: kijk eens of je twee precies gelijke bladeren, bloemen, takken, slakkenhuisjes of andere natuurlijke vormen kunt vinden.
Net als mensen best op elkaar kunnen lijken (tweelingen zelfs bijna als elkaars kopie) toch is er altijd een verschilletje te vinden tussen twee natuurlijke vormen, al is het soms heel klein. Een vlekje, een iets dieper inhammetje, een breder lijntje of nerf. Het zal je dus niet lukken twee gelijke bladeren te vinden. Maar welke van al die bladeren in nou ‘het perfecte’ blad?
In de natuur is niets ‘perfect’, en tegelijkertijd is alles ‘perfect’. Er bestaat gewoon geen perfectie in de natuur. Alle bladeren zijn ‘goede’ bladeren; er zijn grote, kleine, dikke, dunne, smalle en brede bladeren, maar geen perfecte bladeren.
Waarom doen mensen dan zo hun best om ‘het perfecte kunstwerk’ te maken, als perfectie niet bestaat? Het is jouw kunstwerk, niemand gaat er met een rode pen een streep door zetten en je een onvoldoende geven.
Veel kunstenaars blokkeren, omdat ze van zichzelf iets moeten presteren dat perfect is. Heb jij dat ook? Heb je bepaalde regels voor jezelf waaraan je kunst moet voldoen?
Perfectionisme is een illusie die ons enorm remt, die niet bestaat. Het is een zelf opgelegde regel die maar al te vaak als excuus wordt gebruikt om iets niet te hoeven doen. Om een kunstwerk niet af te maken of om er zelfs helemaal niet aan te beginnen, omdat je bang bent dat het zou kunnen mislukken. Je vindt het werk namelijk mislukt als het niet perfect is. Perfectionisme is een sabotage-mechanisme; je verschuilt je erachter om jezelf te verontschuldigen.
Als je perfectionist bent en perfectionistische regels voor jezelf hebt opgesteld, ga je ervan uit dat er een ideaal eindpunt is, een punt dat je kunst zo perfect is dat het niet perfecter kan. In de natuur is geen eindpunt. De natuur, en wij mensen zijn ook natuur, is altijd in ontwikkeling, altijd onderweg naar iets beters, groters, anders. Je bent een puntje op een tijdlijn. Er is geen eindpunt, perfectie bestaat niet.
Je kunt altijd ontwikkelen, beter worden in het maken van kunst, maar perfectie zal je nooit bereiken, omdat er altijd iets ‘beters’ te bereiken valt. En dat maakt het juist leuk! Als je werk nog niet perfect is, kun je in een volgend werk nóg beter worden.
Als je kunst al perfect is, kun je beter stoppen; daarna is het alleen maar herhalen.
Jij bent in ontwikkeling en wilt dus steeds iets nieuws, groters, beters bereiken. En dat is fijn. Ik vind dat tenminste fijn. Kijk eens terug op wat je een paar jaar geleden maakte, en verbaas je over hoe je werk is ontwikkeld. Hoeveel makkelijker veel dingen gaan. Wees dus juist blij met je imperfectie, dan kun je nog groeien!
