Vorige week ben ik bezig geweest met mijn proefkonijnen-project, waarvan ik nog niet goed weet hoe ik verder ga. Work in progress dus. Ik vind het heerlijk om aan te werken, probeer van alles, maar ik twijfel nog of deze manier van werken de uitkomst gaat geven die ik wil. Zo niet, dan is dat ook goed en ga ik het anders aanpakken.
Het zal in elk geval niet mijn ‘perfecte werk’ worden.
Heb jij jouw perfecte werk al gemaakt? Zo’n werk waarvan je zegt: wow, dat is het beste dat ik ooit zal maken? Ik niet hoor, en ik hoop jij ook niet.
Als je jouw top hebt bereikt, dan weet je zeker dat je jezelf nooit meer kunt verbeteren, je kunt nooit een hoger niveau bereiken. Dan kun je dus beter stoppen met het maken van kunst. Of je maakt nog tig werken op dezelfde topmanier, maar dat verveelt snel.
Waarschijnlijk gaat het jou ook om het maakproces van je kunst. Om het heerlijk bezig zijn met jouw materiaal, om de tijd te vergeten tijdens het werk, om de zoektocht naar een gaaf beeld, om je te verliezen in ideeën en oplossingen en om jezelf te verrassen met een kunstwerk dat je van tevoren nooit had kunnen bedenken.
Het hele creatieve proces is de moeite waard. Van idee tot uitvoering is een kunstwerk de moeite van het maken waard, ook al wordt het bijna nooit Het Perfecte Werk. Het gaat om stappen zetten, steeds beter snappen waar je mee bezig bent. Het gaat om je steeds meer thuis voelen in je eigen kunst en je steeds beter in beeldtaal te kunnen uitdrukken.
Het is het verschil tussen presteren en leren.
Je leest wel eens over de prestatiedruk die een debuterend schrijver voelt, als het debuut een enorme bestseller is en de uitgever vraagt wanneer het tweede boek komt. Het schrijven is dan niet leuk meer, de schrijver kan niet meer vrij spelen met taal en niet meer genieten van het creatieproces. Lijkt me vreselijk.
Bij presteren draait alles om het resultaat! Je focus ligt op ‘laten zien dat je het kunt’, je wilt fouten vermijden en je vergelijkt je werk met dat van anderen. Kritiek voelt aan als een beoordeling.
Bij leren gaat het om het proces. Je focus ligt op ‘beter worden in het maken van kunst’ en fouten geven je informatie over hoe je het een volgende keer anders kunt aanpakken. Je vergelijkt je werk met eerder werk om te kijken of je groeit. Kritiek zie je als feedback.
Het gaat uiteindelijk helemaal niet om het maken van het kunstwerk dat een ommekeer in de kunstgeschiedenis teweeg brengt. Het gaat erom dat jij groeit, dingen ontdekt en je steeds beter leert uitdrukken in beelden en het beste werk van dit moment maakt. Kijk bij elk werk wat het je oplevert, in plaats van jezelf te vergelijken met van Gogh.
Wees dus net als ik een (eeuwige) leerling in de kunst op weg naar boven en vergeet presteren (daar word je niet blij van).
Mee eens? Ik ben benieuwd, laat het me weten!
