Tot corona roet in het eten gooide, ging ik regelmatig naar de film. En ook al is het al een tijdje weer mogelijk om de bioscoop te bezoeken, ik was nog niet geweest, tot afgelopen vrijdag. Toen heb ik de super inspirerende film ‘Respect’ gezien, over het leven van ‘Lady of Soul’ Aretha Franklin.
‘Respect’ laat zien hoe je eigenheid een grote rol speelt in het succes van wat je doet.
Ik wist niet dat Aretha al negen elpees bij Columbia Records had uitgebracht, voordat ze haar eerste hit bij haar nieuwe platenmaatschappij scoorde. Elpees die best goed verkochten, maar die haar niet het succes brachten waarnaar ze streefde.
De bekende zangeres Dinah Washington was een vriendin van de familie Franklin. Toen Aretha als eerbetoon een lied van Dinah wilde zingen, werd ze (in de film althans) keihard afgestraft door Dinah. Ze beschuldigde Aretha ervan geen ‘eigen geluid’ te hebben en gewoon alles te zingen wat haar voorgeschoteld werd.
“Wat wil je?”, vroeg Dinah aan Aretha. “Hits, hits” was Aretha’s antwoord.
Aretha had van jongs af aan die muziek gezongen die haar vader voor haar uitzocht en later ook de muziek die haar man/manager voor haar koos. Ze had er nog nooit over nagedacht wat ze zelf wilde zingen, waar ze zelf helemaal achter stond. Welke boodschap ze wilde uitdragen. Ze wilde gewoon hits scoren. Maar dat lukte haar niet.
Hits kun je alleen scoren als je iets bijzonders te melden hebt. Als je opvalt doordat mensen gelóven wat je zingt. Door authentiek te zijn.
Aretha Franklins leven werd lange tijd getekend door gebrek aan respect voor haar als vrouw, door een huisvriend, door haar vader en later door haar man. Ze begeleidde vaak Martin Luther King op zijn tours, die ook over respect voor zwarte mensen gingen. Respect was haar levensthema.
Ze heeft de raad die Dinah Washington haar gaf, ter harte genomen: “Zoek je eigen stem, je eigen geluid”. Respect en vrijheid werden de grote thema’s waarover ze ging zingen. Daarnaast ging ze de arrangementen van haar nummers zelf doen om haar gospelsound nog meer de swing en groove te geven, die zo goed bij haar paste.
Daarmee kreeg ze een eigen geluid en scoorde ze hit na hit.
Zo werkt het ook in de beeldende kunst. Je hebt het meeste succes als je die dingen laat zien, die rechtstreeks uit je hart komen, die iets vertellen waar mensen zich in kunnen herkennen. Als je met je hele hart achter je kunstwerk staat (of song, film, gedicht of welke kunstvorm dan ook). En dát kan alleen als je echt helemaal jezelf bent en je eigen ervaring of fascinatie als uitgangspunt neemt.
De mythe dat je als kunstenaar geleden moet hebben om werkelijk iets te vertellen te hebben, is niet waar. Klopt, Aretha is misbruikt en mishandeld en dat heeft haar inspiratie gegeven om geweldige muziek te maken. Maar ook als je gewoon niet genoeg kunt krijgen van de lichtval op een zonnige dag in het bos, of van de bewegingen van dansers op de dansvloer, kan dat jouw drijfveer zijn om juist dát aan de wereld te laten zien.
Weet je wat jouw ‘thema’ is, waarmee je meesterwerken maakt? Laat het me weten!
