Jeroen van Merwijk zei het ongeveer zo:
“Als je gaat luisteren naar het publiek, wat zij willen zien, dan is je kunstenaarschap naar de kloten. Ze hebben geen idee wat ze nodig hebben – daar is de kunstenaar voor. Je bent ‘opvoeder’.”
Kunstenaars (en ik neem nu even aan dat jij bij die groep hoort of wilt gaan horen) staan midden in het leven en leggen verbanden, houden de kunstkijker een spiegel voor, verrassen de kunstkijker, geven inzichten, laten de kunstkijker anders kijken en denken.
Ook jij neemt waarschijnlijk voor een nieuw kunstwerk een aspect uit het leven dat je aanspreekt en je laat daar je verbeeldingskracht op los. “Wat als…” of “Als ik het eens zo bekijk.” Je maakt een nieuw ‘verhaal’, schept een nieuw beeld, dat het publiek kan verbazen of emotioneel kan raken.
Dat is de taak van een kunstenaar: het publiek een nieuw venster op de wereld bieden.
Wat is er nuttiger dan dat? Mensen inzicht geven in de wereld om hen heen. Je hebt dat vast zelf ook wel eens met kunst ervaren en kent de waarde ervan.
Kunst is voor de meeste culturen zo waardevol, dat juist kunstvoorwerpen worden bewaard en in erfenissen aan de volgende generatie worden doorgegeven. Het zijn voorwerpen met persoonlijke betekenis, met symboliek, met emotionele waarde, maar ook voorwerpen die iets zeggen over de tijdgeest, over politieke meningen, over de natuur. Als kunst en architectuur niet was overgebleven, hadden we veel minder van de geschiedenis en culturen geweten.
Ook jouw kijk op de wereld kan een ander nèt dat inzicht geven dat hij of zij nodig heeft, ook jouw visie is belangrijk. De manier waarop jij een onderwerp laat zien, de kleurencombinatie die je kiest, de verbeeldingskracht die je erbij gebruikt, de houding waarin je een figuur weergeeft – het zijn allemaal keuzes die de emotie van de kunstkijker kunnen bewegen, waardoor jouw werk hem aanspreekt en hij het wil kopen.
Juist daarom is het belangrijk dat je vanuit je hart kunst maakt. Sterker nog: het is essentieel. Je boodschap komt alleen over als je authentiek bent in het maken van je kunst. Alleen echte inzichten, zienswijzen leveren kunst op die de moeite van het bekijken waard is. Voor jou én voor je publiek. En wat voor jou vanzelfsprekend is, hoeft dat voor een ander niet te zijn. J
Luister naar wat je publiek over je kunst zegt (dat kan ook je partner of vriendin zijn), maar beloof me dat je volgende werk er niet door laat beïnvloeden. Iedereen vindt namelijk iets anders. De één houdt van blauw, de ander heeft liever rood; de één koopt abstracte kunst, de ander wil alleen maar natuurgetrouwe landschappen aan de muur. Dat is allemaal prima, zolang jij jouw kunst niet aan hun smaak aanpast. Je kunt nooit iedereen tevreden stellen, je kunst zou een ‘restjessoep’ worden zonder eigen smaak.
Jij vertelt als kunstenaar je eigen verhaal; het publiek luistert. Niet andersom.
Zorg daarom dat jezelf als kunstenaar en mens goed kent. Wat drijft je om jouw kunst te maken? Welke thema’s vind je belangrijk in deze wereld. Wat gaat je aan je hart, positief of negatief? Laat dat zien in je werk.
Ken jij jouw eigen drijfveren om kunst te maken? Laat het me weten!
