Ik verzamel zand. Klopt, een vreemde hobby, maar ik kan je verzekeren dat er meer mensen zijn die zand verzamelen. Wereldwijd zijn het er zelfs behoorlijk veel.

Door te ruilen met mensen uit andere werelddelen, heb ik een behoorlijke verzameling aangelegd. Het zand komt van de vreemdste plekken op aarde, zelfs van de zeebodem van de Maasvlakte voordat die werd aangelegd.

Misschien denk je dat zand altijd een beetje grijzig, beige-achtig is, maar dat is echt niet waar. Zand heeft magnifieke kleuren, en zeker als je door een microscoop kijkt zie je soms een mix van verschillend gekleurde transparante korreltjes.

Er bestaat zwart zand op vulkanische eilanden, wit zand in de tropen en alle kleuren er tussenin. Als je het zand van bepaalde stranden goed bekijkt, zie je dat het bestaat uit mini-fossielen, de kalkachtige skeletjes van mini-diertjes.

Ik heb kleine zakjes zand gekocht in de Franse Rousillon, waar de grond bestaat uit enorm veel kleuren okergeel. Je mocht het daar niet zelf opscheppen en meenemen. Toen ik door die kleurrijke zandduinen liep, kon ik me voorstellen hoe de planeet Mars eruit ziet. Van het zand heb ik zelf pastelkrijtjes gemaakt.

Het meest bijzonder gekleurde zand dat ik in werkelijkheid heb gezien, was in Painted Desert in Arizona. De zandbergen daar bestaan uit verschillende lagen, die elk een eigen, bijzondere kleur hebben.

Wat een geweldig effect! Van een afstand zag ik zandbanen in fel turkoois, vibrerend lila, zachtroze, oranje, wit, en nog veel meer kleuren. Daar wilde ik wel een paar zakjes van meenemen om te kunnen ruilen!

En wat een teleurstelling toen ik dichterbij kwam en zag dat het zand in mijn hand eigenlijk gewoon grijzig leek, en dat ik nauwelijks verschil in kleur zag! Het felle turkoois leek van dichtbij maar een flauw zweempje kleur te hebben. Toch heb ik van elke kleur wat zand meegenomen (sst, illegaal, ook daar is dat verboden, maar ik nam maar een klein zakje).

Daar in Arizona leerde ik het grote effect van kleine kleurverschillen. Het turkooise zand leek in het zakje grijs, maar tussen zand met vage oranjetinten en lila sprankelde het zo enorm, dat ik het gewoon niet kon geloven. Het maakt dus enorm veel uit welke kleuren je naast elkaar zet voor het uiteindelijke effect.

Bij een van de eerste schilderlessen die ik volgde, kreeg ik de opdracht om een vel vol willekeurige vlakjes te schilderen, waarbij koele en warme varianten van een kleur naast elkaar moesten komen. Een zachtrood dat naar oranje neigt naast een zachtrood dat naar paars neigt bijvoorbeeld. Ook dat geeft heel bijzondere effecten, probeer het maar eens. Dit gaat natuurlijk ook op bij textiel, papier, klei en welk materiaal je ook maar in jouw kunst gebruikt.

Kleine, subtiele kleurverschillen hebben vaak grootse effecten. Je ziet die effecten vaak pas van een afstandje, dus blijf niet met je neus op je werk zitten, maar loop regelmatig naar achteren.
Wist je trouwens dat ook in Nederland bijzonder zand te vinden is? Het Kootwijkerzand heeft zeven verschillende kleuren okergeel, dus we hebben onze eigen Rousillon.

Heb jij ook zo’n bijzondere kleurervaring? Wil je die met me delen?