Vorige week ben ik opgelicht. Ik kan nog steeds niet geloven dat ik erin ben getrapt, maar de jongen die ik aan de telefoon had speelde zijn rol zo uitmuntend, dat ik hem echt geloofde. Tot ik op een gegeven moment toch lichte argwaan kreeg en voor de zekerheid de fraudedesk van mijn bank belde. Die reageerde supersnel, waardoor een deel van mijn geld nog onderschept kon worden.
Het vervelendst vind ik nog dat het zoveel tijd kost: steeds contact met politie, bank, boekhouder enzovoort. Ik wacht al een week op een afschrift van mijn aangifte, die ik nodig heb om het onderschepte geld terug te kunnen krijgen. En ik hoop dat ik mensen of bedrijven hierna nog gewoon vertrouw.
Ook in kunst wordt er veel opgelicht. Er zijn natuurlijk vervalsers, die kunstwerken in de stijl van beroemde kunstenaars maken, die ze voor veel geld verkopen. Elke paar jaar lees ik wel dat er weer één werd opgepakt. Er is zelfs een museum voor valse kunst in Vledder.
Nu alles digitaal gaat, wordt er ook online in de kunstwereld veel opgelicht. Als je als kunstenaar een website hebt, ben je vast wel eens benaderd door een buitenlandse galerie die je werk de hemel inprijst. Jouw werk is precies wat ze zoeken voor een geweldige expositie, maar je moet wel snel reageren. En dan blijkt je wel vooraf ‘hanggeld’ te moeten betalen. Of de galerie echt bestaat, moet je maar afwachten. Ik weet dat er een Facebookpagina was waar je kon vragen of andere kunstenaars ervaring hadden met die organisatie of galerie, om het te checken, maar helaas kan ik die pagina niet meer terugvinden.
Dan hoorde ik nog over een truc, waarbij ze gebruik maken van de naam van bekende kunstenaars. Als je zo’n gerenommeerd kunstenaar op Facebook of Instagram bent gaan volgen, krijg je soms een berichtje van die kunstenaar dat hij een paar van jouw werken wil kopen. Je voelt je natuurlijk vereerd! Wow, dat die beroemde kunstenaar jouw werk waardeert, dat geeft je vleugels!
Oplichters gebruiken de naam van een bekende kunstenaar, gebruiken een mailadres dat lijkt op dat van die kunstenaar, en laten je het adres van die kunstenaar zien. De kunstenaar wil bijvoorbeeld jouw werk aan zijn vrouw voor hun huwelijksdag geven, en dat is al snel. Je mailt hem de prijzen en hij gaat akkoord. Hij biedt dan bijvoorbeeld aan om een koerier te sturen om het werk op te halen, maar je moet dan wel even de vervoerskosten voorschieten. Dat koeriersbedrijf blijkt niet te bestaan.
In andere gevallen biedt de (nep-)kunstenaar aan met je te bellen om alles te regelen. Dat wil je wel, hij is tenslotte beroemd. Een tussenpersoon regelt het voor je en raadt je aan een zoomcall te kopen voor 250 dollar, en dan ben je meteen member van de community van die kunstenaar. De nepkunstenaar heeft het druk, maar hij wil je best leren hoe je zelf een NFT kan maken van je werk als je klikt op de bijgaande link. Ook daarvoor moet je eerst betalen en de link kun je beter niet aanklikken.
Op Instagram krijg ik regelmatig het aanbod om van mijn werk NFT’s te maken, waardoor ik instant rijk zou worden. Dat aanbod klik ik gewoon weg. NFT’s (Non Fungible Tokens) zijn unieke digitale afbeeldingen met een soort ‘code van echtheid’. Ook hier moet je eerst betalen.
Kunstenaars zijn een makkelijk doelwit, omdat kunst vaak een grote emotionele waarde heeft, dus als iemand je werk waardeert, maakt je hart een sprongetje. Je werk wordt gezien! Zeker als je geen galerie hebt om je tegen fraude te beschermen, ben je als kunstenaar een makkelijk slachtoffer als je even niet oplet.
Gelukkig gaat het ook heel vaak goed. Je kunt prima werk verkopen via je website of via Instagram. Als je een mailwisseling met iemand hebt en eventueel nog belt om afspraken te maken, en als de koper maar eerst betaalt voordat jij je werk verstuurt, is er niets aan de hand.
Laat je dus niet bang maken door bovenstaand verhaal; de meeste mensen zijn te vertrouwen. Blijf zichtbaar op de sociale media en stuur geïnteresseerden regelmatig een nieuwsbrief. Mensen moeten je als kunstenaar gaan vertrouwen en leren kennen. Dat kan even duren. En als je een aanbod wordt gedaan dat te mooi is om waar te zijn, dan is het waarschijnlijk ook zo.
Heb jij wel eens zo’n aanbod ontvangen? Of verkoop je zonder problemen via je website? Ik ben benieuwd!