Stel je voor: je hebt een super idee voor, laten we zeggen, een geweldige collage, die je combineert met aquarel en borduurwerk. Of je hebt een geniaal beeldhouwwerk in je hoofd van een lopende man in brons.
En stel je voor dat je dat idee in één keer uitvoert en dat het kunstwerk na een paar dagen precies zo is als je je had voorgesteld. Je bent er heel tevreden over. Dat is natuurlijk ontzettend fijn en geeft een goed gevoel.
En stel je voor dat het met het volgende kunstwerk precies hetzelfde zou gaan: je hebt een geweldig idee, je voert het uit en dan is het klaar. Je zou nog steeds blij zijn, denk ik.
Ook de derde keer ben je nog blij, is mijn inschatting, de vierde keer misschien ook, maar bij de vijfde en zesde keer dat je kunstwerk zomaar ‘hoppa’ lukt, begint het je te vervelen.
Laten we eerlijk zijn: het maken van een kunstwerk is eigenlijk nooit echt gemakkelijk. Het is altijd zoeken naar vormen, kleuren, een geschikte compositie. Je probeert wat dingen uit, schetst wat, vormt je idee steeds verder, verscheurt de schetsen, begint opnieuw, kiest tóch blauw in plaats van rood… kortom, kunst maken is een zoektocht.
Als het maken van kunst van een leien dakje zou gaan, als alles zonder problemen of tegenslagen zou lukken, dan lijkt dat heel fijn, maar het wordt al snel supersaai.
Waar is het onverwachte, het toeval, dat je spontaan besluit een plaats te geven in je werk? Waar is het nieuwe? Waar is de uitdaging gebleven? Als je ergens moeite voor hebt gedaan, is de beloning van een geslaagd kunstwerk des te groter. Je krijgt een gevoel van overwinning. Dat gevoel van overwinnen mis je, als werk na werk lukt en het op productie begint te lijken.
Juist het mislukken, het opnieuw proberen, het doorzetten en het uiteindelijk slagen geeft een kunstwerk veel waarde. Zie het maken van kunst daarom als een spel. Na elke mislukking kies je voor een nieuwe strategie en kom je een stap dichter bij een gelukt kunstwerk.
De weg naar topkunst is geen rechte snelweg, waar je 130 kunt rijden en kaarsrecht op je doel afgaat. Dat zou je niet eens leuk vinden. De werkelijke route naar succes gaat met horten en stoten, met omleidingen en stremmingen – en dat is maar goed ook, anders was je uit verveling allang iets anders gaan doen.
Want dat vind ik nou juist het leuke aan kunst: het gaat altijd anders dan je denkt, je blijft jezelf verrassen. Het is nooit saai, je blijft jezelf uitdagen. Hoe denk jij daarover? Ik ben benieuwd!
