Toen ik vorige week in Groningen stad moest zijn, passeerde ik een bord dat mij een kerk inlokte, waar een expositie te zien was van foto- en videokunst, gemaakt met Artificial Intelligence (AI). Deze AI-kunst wordt gemaakt door computers, waarbij de opdracht wat de computer moet maken door kunstenaars wordt ingegeven; de computer stelt dan zelf een beeld samen.
De tentoonstelling wil me ‘uitdagen met nieuwe ogen te kijken naar de invloed van AI op ons dagelijks leven. Wat betekent dit voor ons begrip van realiteit? Kan jij je ogen nog wel geloven?’
Ik ben er eigenlijk stiekem al op uitgekeken. Het is best leuk om te zien, zo’n foto of video met dingen die in het echt niet kunnen. Is het kunst, of is het matig? Ach, wie zal het zeggen?
De Groningse tentoonstelling liet alleen beelden zien, waarvan je duidelijk kon zien dat het met AI gemaakt was. Knap gemaakt, maar duidelijk een fake reality, daar zal niemand over twijfelen.
Angstaanjagender vind ik de wetenschap dat je met AI een video kunt maken van bijvoorbeeld Trump, die China in vloeiend Chinees de oorlog verklaart, zo geloofwaardig dat iedereen (inclusief de Chinezen) zal geloven dat het echt is. Dat is eng, juist omdat het er zo echt uitziet, anders dan de AI-video’s op de expositie die duidelijk ‘nep’ waren.
De aankondiging van de tentoonstelling lokte me naar binnen met: ‘Wat betekent dit voor ons begrip van realiteit? Kan jij je ogen nog wel geloven?’ Ik denk dat we dus inderdaad onze ogen vaak niet meer kunnen geloven en dat dat ons begrip van realiteit verandert, maar dat heb ik op de expositie niet kunnen ervaren.
Misschien zijn de ‘ongeloofwaardige’ foto’s en video’s dan als ‘kunst’ op een tentoonstelling te zien, terwijl de ‘geloofwaardige’ AI-video’s in het journaal te zien zijn en als ‘echt’ worden gepresenteerd. Wie weet gebeurt dit al.
Artificial Intelligence zal nooit kunstenaars vervangen. Een computer is niet creatief en neemt geen eigen initiatieven. Om kunstwerken te maken die mensen echt raken, moet er altijd een creatief mens aan de knoppen van de computer draaien. De computer wordt dan gebruikt als een soort modern schilderspalet, een nieuw medium voor kunstenaars. En hopelijk bouwt iemand een systeem van normen en waarden in AI in, zodat het onze realiteit niet nog verder overneemt.
Werk jij wel eens met AI? Ik ben benieuwd.