Denk jij ook wel eens: “Waarom maak ik eigenlijk kunst? Waar ben ik mee bezig? Zit iemand op mijn werk te wachten? Heeft wat ik doe wel zin?”
Heeft kunst nut? Veel mensen vinden van niet. Kunstwerken zijn geen gebruiksvoorwerpen, je kunt er niets anders mee dan ernaar kijken, dat is één van de weinige aspecten van kunst waar de meeste mensen het over eens zijn. Als het om een bijzonder vormgegeven stoel of lamp gaat, noem je het ‘design’ en geen kunst.
Vooral vrouwen zijn opgevoed met het idee dat je je tijd nuttig zou moeten besteden. Een kledingstuk naaien, een trui breien en de randjes van je laken decoreren met borduurwerk was nuttig; zomaar je creativiteit laten vloeien en iets weven om op te hangen was niet nuttig, want het had geen praktisch doel. Nog steeds vindt men een quilt als sprei op bed wél nuttig en een artquilt voor aan de muur niet.
Een tapijt bijvoorbeeld is een gebruiksartikel, dus geen kunst. In de koude Europese kastelen werden tapijten echter ook aan de muur gehangen. Ze dienden om de warmte binnen te houden en de galm in de kasteelkamers te verminderen, maar werden meteen ook gebruikt als een soort schilderij, door er afbeeldingen in te weven. Vaak werden de ontwerpen voor deze wandtapijten door gerenommeerde schilders als Rubens gemaakt. In de loop van de tijd werd het kunstzinnige aspect van de wandtapijten steeds belangrijker; het werden prestigeobjecten, die toevallig ook nog een beetje functie hadden.
Het grappige is, dat die wandtapijten, die als kunst werden gezien, behouden zijn gebleven en nu nog in de musea hangen, terwijl de meeste vloerkleden zijn versleten door het gebruik en verdwenen.
Kunst is wat overblijft. Daar wordt goed voor gezorgd, het verslijt niet, het wordt doorgegeven in nalatenschappen, het houdt zijn waarde. Kunst zegt veel over hoe de cultuur in die periode was.
Cabaretier en beeldend kunstenaar Jeroen van Merwijk had daar een uitgesproken mening over. Vlak voor zijn overlijden in maart van dit jaar was hij te gast in de podcast van Theo Maassen. Hij hield daarin een vurig pleidooi voor kunst en cultuur.
Jeroen zegt: “Kunst is het enige dat telt. Het enige dat na eeuwen nog overblijft, is kunst.”
Waarom is het belangrijk dat er geld naar kunst en kunstsubsidies blijft gaan? Van Merwijk: “Het enige waardoor wij de 17e eeuw nog kennen, is door Rembrandt en door alle prachtige gebouwen uit die tijd, die er nu nog staan. Niemand herinnert zich nog een 17e eeuwse bakker, belegger of koopman, alleen als ze mooie gebouwen hebben laten bouwen of opdracht voor een schilderij hebben gegeven. Alles wat overblijft is kunst en cultuur. De rest is nonsens. Een regering zou het beleid om moeten draaien: eerst goed zorgen voor de kunst en cultuur, en daarna gaan we verder kijken.”
Houd dit dus in je achterhoofd als je jezelf weer eens afvraagt waar je mee bezig bent. Je maakt geschiedenis! Oké, niet alles wat je maakt zal bewaard blijven, maar er zitten vast waardevolle werken bij, die voor jezelf een symbool zijn voor een periode in je leven, die nog lang in de familie blijven, of die verkocht worden en voor de koper betekenis blijven houden.
Wat bewaar je van je kinderen, voor later? Een paar mooie tekeningen. Ga dus door met waar je mee bezig bent, word daar steeds beter in en houd je niet bezig met het nut van je kunstwerken. Want dat nut is er echt wel.
