In het dagelijks leven houd ik niet van conflicten, maar in kunst juist wel. Vreemd? Ik kan het je uitleggen.
Beeldende kunst vertelt verhalen. In beeldtaal weliswaar, maar toch zijn het verhalen. Beeldverhalen. En verhalen zijn pas interessant als er een ‘conflict’ in zit. Sterker nog: een verhaal zonder conflict is geen verhaal.
Conflict moet je dan niet zien als ‘ruzie’, maar meer als een tegenstelling, een botsing in de breedste zin van het woord.
Als Doornroosje zich niet prikt aan het spinnenwiel en 100 jaar slaapt, is het een oersaai sprookje. Juist het conflict (de boze fee die een vloek uitspreekt, een goede fee die ervoor zorgt dat ze niet wordt vermoord, maar in slaap valt) zorgt voor smeuïgheid en spanning. Als Doornroosje gewoon opgroeit en trouwt, is er eigenlijk geen verhaal. Dat ze na 100 jaar wakker wordt gekust door een prins maakt het super speciaal.
Welke verhalen vertellen we elkaar in het gewone leven? Niet de ‘gewone’ dingen, maar juist de opvallende zaken: dingen die misgaan, zaken waarover je verontwaardigd bent, of buitengewone belevenissen. De dagelijkse beslommeringen zijn niet interessant genoeg om met een ander te delen. Conflicten wél.
Een van de grootste problemen met beeldende kunst is dat het vaak aan spanning ontbreekt. ‘Het schuurt niet’, zoals ze dat dan noemen. Er moet ‘iets’ in het kunstwerk zijn waarnaar je wilt blijven kijken. Als het kunstwerk helemaal in balans is, een eenheid vormt en pure harmonie uitstraalt, dan is je brein heel blij (want dan begrijpt het in één oogopslag wat het ziet, het beeld ‘kabbelt’ lekker), maar is ook héél snel uitgekeken.
Dat ‘iets’ waar je naar blijft kijken is nooit iets harmonieus, integendeel. Je blijft kijken juist omdat er iets niet helemaal klopt, schuurt. Dat is het ‘conflict’.
Je snapt nu waarom ik conflicten in het gewone leven niet fijn vind, maar ze in kunst juist verwelkom.
Conflicten in de beeldende kunst maak je met bijvoorbeeld:
- contrasten (licht-donker, warm-koud, druk-rustig enzovoort)
- afwijkingen van harmonie (disbalans, ‘vloekende’ kleuren, proportieverschillen enzovoort)
- afwijkingen in verbeelding van je idee (schetsmatige tegenover uitgewerkte delen, combinatie van abstracte en realistische delen, onlogische afsnijdingen enzovoort)
(Al deze onderwerpen, en nog veel meer, vind je terug in de online Beeldtaaltraining: https://kunstacademie-online.nl/aanbod/online-beeldtaaltraining/.)
Maak je kunst dus avontuurlijker en daardoor spannender! Verdiep jezelf in de beeldelementen, zodat je weet hoe je die conflicten kunt veroorzaken. Om inspiratie te krijgen, kun je dat ook in je dagelijks leven invoeren. Doe eens iets anders dan anders om je leven te verrijken, zodat je iets nieuws te vertellen hebt. Als bijvangst word je daar ook creatiever door. Zo ben ik laatst voor het eerst gaan floaten (drijven in zout water), ik heb met een motorzaag gezaagd (eng, maar toch gedaan), hout gekloofd en een minicursus over het maken van stop motion films gevolgd.
Hoe zit het met jouw vermogen om beelden te laten ‘schuren’? Hoe is dat in jouw kunst? Hoe pak jij dat aan? Laat het me weten!
