Toen ik na de kleuterschool naar de lagere school ging (die heette toen nog zo), kozen mijn ouders voor een school met een nieuw concept: ‘de speelleerklas’. In de klaslokalen van de laagste klassen waren een poppenhoek, een bouwhoek en een zandtafel, zodat de kinderen spelen en leren konden afwisselen. Woorden maakten we met letterdozen en we speelden educatieve spelletjes als Loco.
Het was een leuke basisschool, ik heb er een prima tijd gehad en veel geleerd. Maar als ik nu nadenk over ‘speelleerklassen’, vind ik het een heel raar gegeven.
Speel-leerklas klinkt als een tegenstelling. Je hóórt op school te leren, maar tussendoor mag je lekker even spelen – dus leren en spelen zijn verschillende dingen. Leren is serieus, dat doe je uit boeken en daar moet je je kop bijhouden; spelen is lichtzinnig en vrij. Leren is kennelijk niet zo leuk voor kinderen, anders was het afwisselen met spelen niet nodig.
Alsof je van spelen niet minstens net zoveel leert als van ‘leren’. Ik durf zelfs te stellen dat je van spelen meer leert dan van informatie horen, lezen en in je kop stampen.
Tot je op je vierde jaar naar school gaat, leer je álles spelenderwijs. Praten, lopen, fietsen leerde je door het in een speelse situatie te doen. Gewoon door het willen overwinnen van hindernissen die staan tussen hoe je nu bent en hoe je wilt worden (of wat je wilt kunnen). Ik ken een jongen van 11 die door het spelen van online games met internationale vrienden in een jaar vloeiend Engels heeft geleerd. Zonder leerboeken. Dat is toch ook leren?
Waarom zou het anders zijn bij het maken van kunst? Bij muziek heet het zelfs letterlijk ‘spelen’, en in het theater ‘speel’ je een rol. Laten we het maken van beeldende kunst ook ‘spelen’ gaan noemen! ‘Beeldspel’ bijvoorbeeld, een visueel spel.
Bij spelletjes ben je 80% van de tijd aan het falen, maar dat maakt je meestal juist meer gefocust, gemotiveerd en vastberaden om te slagen. Het is toch maar een spel, je bent niet bang, je hebt niets te verliezen.
In een game:
- heb je een missie, een uitdaging
- ken je geen angst, want je kunt elke fout herstellen door een nieuwe strategie te kiezen
- durf je risico’s te nemen en vergroot je je doorzettingsvermogen
- krijg je directe feedback over wat je goed deed en waarin je kunt verbeteren
- kun je steeds een hoger level bereiken en steeds beter worden
- kom je in een actieve flow, heb je plezier, vergeet je tijd
- kun je zo ambitieus zijn als je zelf wilt
Alleen maar voordelen!
Hoe mooi zou het zijn om met deze speelse instelling aan je kunst te werken? Geen pressie, een duidelijk doel om naar te streven, steeds een nieuwe groeimogelijkheid… wat wil je nog meer? Je kunt er elk moment voor kiezen om in een spel te stappen. Ook in je kunst.
Daag jezelf daarom uit; besluit welke hindernissen je wilt nemen of welke positieve verandering je het eerst wilt maken. Versla op jouw manier de bad guys, zorg voor bondgenoten en streef naar een epische overwinning. Benader je kunst als een spel, blijf beeldelementen onderzoeken zodat je kunststrategie steeds effectiever wordt.
Geef jezelf voor bepaalde acties een ‘stempel’ en bij 5 stempels een ‘plaatje’, zoals ik in de speelleerklas kreeg. Beloon jezelf bij successen, wees lief voor jezelf bij mislukkingen, blijf vastberaden en speel door tot je wéér een level hoger komt.
Laat je me jouw spelstrategie horen? Lijkt me leuk!
