Er worden heel veel cursussen gegeven in intuitief schilderen of beeldhouwen. Je leert daar werk creëren vanuit je hart, vanuit je natuur. Het hoeft niet ‘iets’ te worden. Het gaat om het kunstzinnige proces, puur doen wat er in je opkomt aan impulsen, helemaal je gevoel volgen en niet met je hoofd bedenken hoe je iets moois kunt maken.
Gewoon een kwast pakken, een kleur verf kiezen die je aantrekt op dat moment en kijken waar je dan uitkomt. Welke bewegingen je hand maakt, welke vormen je tevoorschijn tovert. Bij beeldhouwen is dat wat lastiger; je kunt moeilijk zomaar willekeurig en op gevoel delen van een steen weghakken. Ik denk dat je dan wel degelijk kijkt welke lijn je wilt volgen of vorm je wilt maken – en dat kun je natuurlijk wél weer op gevoel doen.
De vraag is nu: als je alleen je intuïtie gebruikt om iets vorm te geven, maak je dan kunst?
Kan zo’n intuïtief schilderij of beeldhouwwerk er mooi uitzien? Ja, natuurlijk kan dat.
Is het kunst? Niemand die het precies weet, maar ik geloof toch van niet.
Bij intuïtief werken gaat het volgens mij om psychische en emotionele groei en om persoonlijke ontwikkeling. Je uit jezelf op een natuurlijke manier, vanuit je onderbewustzijn, waardoor je je innerlijke wereld beter leert kennen. Het is een geweldige manier om expressie te geven aan je emoties.
Ik denk zelf dat kunst meer nodig heeft. Voor mij moet een goed kunstwerk iets bijzonders in zich hebben, waardoor ik op een andere manier naar de wereld ga kijken. Een ingebouwde verrassing, waardoor ik nieuwe associaties krijg. Bovendien denk ik dat een kunstenaar met het kunstwerk bewust iets aan de wereld wil laten zien. Maar dat is mijn mening. Misschien heb jij wel een heel ander idee over kunst. Dat kan, want er bestaat geen vaste definitie van kunst.
Die verrassing in mijn definitie van een kunstwerk kan van alles zijn. Het kan iets in de afbeelding zijn, of een bijzondere kleurkeuze, of iets in de textuur of de gekozen materialen, het formaat of ingebouwde humor; het bijzondere kan echt in álle aspecten van het kunstwerk zitten. Dat betekent dat er in elk geval iets van de gedachten van de kunstenaar in terug te vinden is, zijn/haar kijk op de wereld die verstopt zit in de manier van weergeven, in de keuzes die de kunstenaar heeft gemaakt. En dat is een bewust proces.
Gelukkig kun jij ook je eigen definitie van kunst maken! Precies, omdat er geen vaste definitie is, ben je helemaal vrij om je eigen regels op te stellen. Je hoeft het dus helemaal niet met me eens te zijn!
Een intuitief gemaakt kunstwerk kán voor mij kunst zijn, maar het hoeft zeker niet. Een kunstwerk dat uit je onderbewuste komt, kan ook een allegaartje van kleuren en vormen worden, dat voor jezelf wel heel waardevol kan zijn omdat je je frustratie hebt geuit, of een onvervuld verlangen, maar jij bent de enige die dat erin ziet. Dan is het meer het resultaat van zelfonderzoek, geen kunst.
Intuïtie is wel één van de 11 ‘wetenschappelijk erkende’ fasen in het creatieve proces. Door naar je gevoel te luisteren om tot een nieuw inzicht te komen, weet je vaak welke keuze je moet maken om een volgende stap te doen. Intuïtie is dus zeker belangrijk voor je creativiteit.
Op een intuïtieve manier werken kan een geweldige aanzet zijn tot een nieuw werk, dat na die intuïtieve fase misschien maar een kleine aanvulling nodig heeft om een volwaardig kunstwerk te worden. Die aanvulling zit bijvoorbeeld in het maken van meer eenheid, in het verzorgen van meer balans in het werk, of in het creëren van een aandachtspunt, waardoor de kunstkijker prettiger in het werk rondkijkt. Het komt dan aan op het effectief inzetten van Beeldtaal.
Het leuke van het gebruiken van je intuïtie, is dat er vaak toevallige combinaties, kleuren of vormen tevoorschijn komen, die je met je bewuste brein nooit zou hebben bedacht. Dat maakt een kunstwerk levendig, interessant, spannend en sprankelend. Als je dat intuïtieve toeval creatief inzet, wordt je werk heel bijzonder!
Hoeveel intuïtie gebruik jij bij het maken van kunst? Laat je het me weten?
