“Ben ik niet te knutselig bezig?” Een van de deelnemers aan een Kunst Krachttraining wist niet zeker of wat ze maakte wel kunst was. Ze dacht dat ze misschien leed aan het ‘Libelle-syndroom’, zoals ze het zelf noemde: iets maken wat er leuk uitziet, leuk geknutseld, maar meer hobby dan kunst.
En ja, dan kom je natuurlijk op de vraag uit: ‘Wat is kunst?’
Kunst loopt van literatuur, muziek, dans, theater en film tot beeldende kunst. Als we alleen kijken naar beeldende kunst, dan zijn er ontelbare definities van kunst in omloop. De één zegt dat kunst mooi moet zijn (‘esthetisch genot opwekken’), de ander vindt dat kunst creatief uiting moet geven aan de emoties van de kunstenaar, weer een ander wil dat kunst bij de kunstkijker gevoelens moet oproepen, bijvoorbeeld verwarring, verbazing of schoonheid.
Niemand kan je precies vertellen wat kunst is of wanneer iets kunst is. In het algemeen is een kunstwerk uniek of in kleine serie gemaakt, en normaal gesproken is het geen gebruiksvoorwerp. Je kunt er dus niets mee, behalve er naar kijken. Duidelijker wordt het niet.
Niet elk kunstwerk is een góed kunstwerk. Maar ook over de kwaliteit van kunst zijn de meningen sterk verdeeld. In de jaren ’80 en ’90 was het ongeveer verboden om als kunstenaar realistische kunst te maken. Dat deed je gewoon niet, dat was minderwaardige kunst. Nu, 20 jaar later, is realistische kunst helemaal terug van weggeweest. Het mág weer. Er zijn speciale beurzen, galeries en musea, alleen voor realistisch werk. Er is dus ook ‘mode’ in kunst.
Als niemand weet wanneer iets goede kunst is, dan is het niet vreemd dat mijn cursist ging twijfelen aan haar werk. Het maakt je super onzeker als er geen regels zijn. Maar er zit ook een voordeel aan: je bent vrij om je eigen criteria op te stellen voor wat jij goede kunst vindt!
Neem jezelf als kunstenaar serieuzer. Waar vind jij dat de grens tussen hobbywerk en kunst ligt? Aan welke eisen moet je werk dan voldoen? Welke kant wil je op, wat is je doel? Hoe ga jij je werk ontwikkelen, zodat je met zekerheid kunt zeggen dat je niet lijdt aan het Libelle-syndroom?
Eén ding is zeker: vergelijken met anderen helpt je niet om je eigen werk meer te gaan waarderen. Wat anderen zeggen over jouw werk is ook geen goede graadmeter. Iedereen heeft zijn eigen smaak. De waardering voor je werk zal echt uit jezelf moeten komen. Als jij je werk niet serieus neemt, hoe kan een ander dat dan? Als jij je werk niet waardeert, zal niemand het waarderen.
Daarom is het belangrijk om je eigen criteria op te stellen voor wat goede kunst is. Dan kun je gewoon op jezelf vertrouwen, hoef je niet meer onzeker te zijn. Alleen dan kan je werk zich ontwikkelen, alleen dan kun je kunst groeien. Anders blijf je verdwalen in het oerwoud dat kunst heet.
Het Libelle-syndroom – kunst of knutselen?
