Hoe belangrijk is het voor een kunstenaar om creatief te denken?
Als je vindt dat kunst méér is dan het naschilderen van een foto, is het volgens mij absoluut een vereiste! Juist door creatief te denken, maak je kunst die bijzonder is, die opvalt, die boven de ‘gewone plaatjes’ uitstijgt.
In de oudheid had iedere Romein een eigen ‘genius’ bij zich, een soort geest. De genius was verantwoordelijk voor je slimme ingevingen, voor je creativiteit en je ideeën.
De genius begeleidde elke Romein bij alles wat hij deed. Het was een goddelijk deeltje, dat als inspiratiemachine werkte, als voortbrenger van creativiteit. Het strooide een soort toverstof over elk nieuw idee. Het was dus niet de Romein zelf die spectaculaire invallen had, maar zijn genius.
Dat is een heel handige constructie: de Romeinen waren dus mens en genie tegelijk! Ze hoefden niet aan hoge verwachtingen te voldoen, zoals de moderne mens. Had een Romein even geen goede ideeën of inspiratie, dan kon hij de schuld geven aan zijn genius, die een dutje deed of nukkig was.
Creativiteit lag dus buiten de persoon zelf. Het lag buiten je eigen bereik; je moest de genius paaien, verleiden om je te helpen.
Nu is dat anders; we geloven niet meer in de genius. Als je even geen nieuwe inspiratie hebt, kun je dat helaas niet meer afschuiven op een geest. Je bent zelf verantwoordelijk voor je creativiteit.
Het goede nieuws is dat creativiteit net als een spier is: je kunt hem trainen. Je kunt steeds sterker worden in creatief denken.
“Dat is grappig” is het allerbelangrijkst: wees zo nieuwsgierig als een kind. Observeer zoveel je kunt, stel vragen, vraag ‘waarom’ tot mensen gek van je worden. Kijk preciezer. Wat zie je eigenlijk? Hoe werkt het? Hoe zit het in elkaar? En waarom juist zo?
Daarnaast is het belangrijk om veel en hard te werken! Houd je zoveel mogelijk bezig met het spuien van ideeën, maken van schetsen, prototypes maken, testen, experimenteren, véél maken, veel fouten maken. En bij alles wat je doet: leer ervan! Wat werkte goed, en wat niet? Hoe kwam dat?
Toch is een deel van je creativiteit afhankelijk van toeval en geluk, bijvoorbeeld van een experiment dat mislukt, maar onverwacht iets geweldigs oplevert. Een deel van je creativiteit ligt daarmee inderdaad buiten je macht. Maar hard en vooral veel werken geeft je veel meer kans op toeval en geluk. Uren maken dus! Hoe meer je aan je kunst werkt, hoe groter de kans op gelukkig toeval of een nieuw creatief inzicht.
En héél misschien kun je een oude Romeinse genius zo gek krijgen dat hij je komt helpen, want die zit nu toch werkloos thuis.
Hoe stimuleer jij je creativiteit? Of doe je nooit? Laat het me weten!
