Ik waarschuw je vast: dit is een blog over een nare kunstkwestie, maar gelukkig loopt het goed af, dus lees voor een prettig gevoel door tot het einde!
De ene na de andere kunstacademie raakte in de afgelopen twee jaar in opspraak. Het begon bij ArtEZ, afdeling grafische vormgeving. Daarna de kunstacademies in Den Haag en Rotterdam, de Design Academy in Eindhoven, later de modeacademie Amfi in Amsterdam en er druppelen nog steeds academies bij.
De opspraak gaat soms over discriminerend of seksueel ontoelaatbaar gedrag; dat is vreselijk genoeg, maar dat komt natuurlijk ook buiten de kunstopleidingen voor. Wat specifiek voor de kunstopleidingen is, is de onveilige leersituatie die het gevolg is van het ‘afbreken en weer opbouwen van studenten’. Dat gebeurt daar nog dagelijks.
Stel je voor: je krijgt als academie-student enorm omvangrijke opdrachten, moet die binnen korte tijd realiseren, dus hoge werkdruk. Je werkt nachten door. Dan presenteer je die opdracht en word je voor het oog van de hele groep tot op de grond afgebrand, vaak zonder duidelijke reden. Je krijgt niet te horen hoe je je werk zou kunnen verbeteren. Dat is funest voor je zelfvertrouwen.
Het afbreken en opbouwen is een soort ontgroening. De studenten worden zo deel van een ‘uitverkoren groep’. De bedoeling is om iets vrij te maken, blokkades op te heffen. Maar het werkt averechts.
Mijn zus wilde rond haar dertigste een creatieve schrijfopleiding gaan doen. Daar hoorde ze ook al dat er eerst werd afgebroken wat ze al wist, om daarna nieuwe kennis op te bouwen. Wat een arrogantie! Alsof haar hele verleden en ervaring niets waard was. Ze is de opleiding niet gaan doen.
Afbreken en weer opbouwen van studenten kan enorme schade aanrichten. Sommige studenten hebben op maandag al buikpijn als ze op vrijdag een afspraak met een docent hebben, terwijl ze tegelijkertijd tegen die docent opkijken. Het zorgt voor een intimiderende angstcultuur. Het levert veel stress, gezondheidsproblemen en mentale klachten op. Dit kan doorgaan omdat zo weinig is vastgelegd over de manier waarop de artistieke ontwikkeling van studenten bevorderd kan worden.
Gelukkig is dit niet bij alle academies zo. Mijn eigen ervaringen zijn beter, geen angstcultuur. Maar ik wist wel precies wat voor soort werk ik moest maken voor een goede beoordeling. Dat wist iedereen. Je haalde het niet in je hoofd om werk te maken dat je zelf gaaf vond, maar net als op de middelbare school gaf je ‘het juiste antwoord’. Ook dat is niet oké. In een beroepsopleiding hoor je niet voor een ander te werken, maar je hoort jezelf te ontwikkelen.
Ik heb nooit geloofd in het afbreken van iemands werk. Iedereen heeft een eigen smaak, een uniek gevoel voor wat ze wel of niet aanspreekt. Iedere kunstenaar heeft een eigen ultiem doel om na te streven, en gelukkig is dat doel voor iedereen anders. Het is toch juist prachtig dat iedere kunstenaar heel eigen werk maakt?
Bij Kunstacademie-online ga ik uit van wat de kunstenaars die ik begeleid ‘topkunst’ vinden. Ik help je uitzoeken wat dat voor jou is, ik help je daar dichterbij te komen. Ik leef me in jouw ideale kunstwereld in. Je kunt jouw ideeën gewoon en clichématig verbeelden, of beeldend veel sterker en krachtiger tot uitdrukking brengen. Daar help ik je bij, zonder je eerst af te breken en op te bouwen, maar met onderbouwde kennis van beeldtaal en creativiteit.
Het goede nieuws: de inspectie doet nu onderzoek. Tijden veranderen. Wat lange tijd werd getolereerd, daar plaatsen we nu hardop vraagtekens bij. Sociale media zorgen voor een nieuw soort openheid, alles wordt gedeeld. Studenten zeggen: zo ga je niet met mij om. Het komt dus wel weer goed met de kunstacademies.
Buikpijn om je kunst te laten zien
