Vandaag begint de officiële herfst, het jaargetijde van storm en regen, maar ook het seizoen met prachtige kleuren in de natuur.
Vroeger werd het gewoon op 21 september herfst, maar tegenwoordig heb je meer herfsten: de meteorologische herfst die 1 september begint, de officiële op 21 september en de astronomische herfst, die dit jaar op 23 september valt omdat de zon dan loodrecht boven de evenaar staat. Hoe ingewikkeld kun je het maken?
Iedereen weet hoe herfstkleuren eruit zien. In de natuur worden de bladeren oranjeachtig of geelachtig bruin. Kleuren als olijfgroen, okergeel, roestbruin en petrol (grijsgroenachtig blauw). Dat zijn precies de kledingkleuren die mij níet staan. Toch heb ik ze wel in mijn huis, omdat ik het heerlijke warme kleuren vind.
Ook de lente, zomer en herfst hebben hun eigen kleuren. Die kleurtypes zijn ontstaan door een ontdekking van Johannes Itten. Je kent hem vast van zijn boek over kleurenleer, dat een standaardwerk is in de kunstwereld.
Itten gaf in 1928 een les over ‘harmonische kleurakkoorden’. Hij liet de studenten kleurcombinaties schilderen die hij of zij harmonisch vond. Itten ging het lokaal uit, liet de studenten werken en kwam weer terug toen alle kleurakkoorden uitgespreid op de vloer lagen. De resultaten waren enorm verschillend; iedereen had een eigen idee over kleurharmonie.
Het viel Itten op dat hij kon raden welke student welke kleurakkoorden had geschilderd, gewoon door de kleuren te vergelijken met de kleuren in de huid, de ogen en het haar van de student, en zelfs met diens karakter.
In de jaren daarna deed hij nog meer proeven naar dit verschijnsel van ‘subjectieve kleurharmonie’. Op deze kennis zijn de seizoenstypen in (kleding)kleuren gebaseerd.
Elke kleur bestaat in enorm veel varianten. Laten we kijken naar groen.
- Olijfgroen past goed bij herfsttypes: warm (geelachtig) groen, maar vergrijsd
- Flessengroen past bij wintertypes: koel (blauwachtig) groen, helder van kleur
- Grasgroen past bij lentetypes: warm (geelachtig) groen, helder
- Pistachegroen past bij zomertypes: koel (blauwachtig) groen, vergrijsd
Ook jij hebt je eigen voorkeuren voor kleuren en kleurharmonie. In kleding, in je interieur, maar natuurlijk ook in je kunst. Ben jij je bewust van je eigen voorkeur? Zo niet, dan is het handig om daar eens naar te kijken, want onbewust houd je jezelf dan tegen om uit het complete kleurenpalet te kiezen.
Elke kleur heeft een ander effect op de sfeer van je werk. Soms versterkt een herfstig oranje die sfeer, soms juist een helder lente-oranje. Het kan leuk zijn om eens een kleur te proberen, die je normaal gesproken nooit zou gebruiken, gewoon omdat het je werk onverwacht bijzonder kan maken. Je kunt gewoon een klein staaltje van die kleur bij je werk houden om te kijken wat het doet, dan is het nog niet definitief.
Geniet komende tijd van de veranderende kleuren in de natuur, en kijk eens naar je eigen ‘natuurlijke’ kleurvoorkeuren.
