In kijkcijferland gaat het zo:

  • Zijn de kijkcijfers van een tv-programma goed? Dan mag het programma doorgaan en wordt er zelfs nog een seizoen aan vast geknoopt.
  • Vallen de kijkcijfers van een tv-programma tegen? Hup weg ermee, of het wordt verplaatst naar een tijdstip waarop toch niemand kijkt.

Natuurlijk is tv een duur medium. Je kunt geen tv-programma’s maken voor een grote zender als RTL4, als er geen mensen kijken. Dan wordt er niet geadverteerd en heeft de omroep geen inkomsten. Daarom zie je op RTL4 op primetime voornamelijk programma’s die minstens een miljoen kijkers trekken, en daarom lijken de programma’s veel op elkaar. Het zijn succesformules.

In 2020 voerden het Acht uur Journaal, De Wereld Draait Door, Heel Holland Bakt en Wie is de Mol de kijkcijfer top-100 aan. Onderaan bungelden de Formule I-races en All you Need is Love, beide toch nog altijd goed voor anderhalf miljoen kijkers.

Maar kijkcijfers zijn geen waarderingscijfers!

Er was laatst nogal wat ophef over het geschiedenisprogramma ‘Andere Tijden’, dat na 21 jaar dreigde te verdwijnen (in 2001 heeft Andere Tijden zelfs de Zilveren Nipkowschijf gewonnen). De kijkcijfers lagen rond de 281.000. Tienduizenden mensen steunden de petitie om het toch te laten bestaan. Dat heeft opgeleverd dat het programma toch in 2022 nieuwe afleveringen mag maken. De waardering van dit programma was dus heel hoog, ook al keken er ‘weinig’ mensen.

Zo kunnen er natuurlijk ook top 10-programma’s zijn die super hoog gewaardeerd worden. ‘Wie is de Mol’ is daarvan een goed voorbeeld.

Hoe zit dat bij jou en je kunst? Ben jij een kijkcijferkanon, en maak je het liefst kunst die bij zoveel mogelijk mensen in de smaak valt? Of maak je liever kunst voor een select publiek van liefhebbers, een kleine groep die je werk hoog waardeert?

Nee, dit is geen strikvraag, er is hier geen goed of fout antwoord.

Natuurlijk wil iedereen dat zijn kunst gewaardeerd wordt! Net zoals niet elk programma geschikt is om op primetime op RTL4 te worden uitgezonden, is niet elk kunstwerk geschikt voor een groot publiek.

  1. Realistische landschappen, portretten, stillevens, vrolijke kleuren, klein beeldhouwwerk of keramiek met herkenbare vormen vallen sneller bij meer kunstkijkers in de smaak en zijn dus de ‘kijkcijferkanonnen’ van de kunst
  2. Hoe specifieker het onderwerp of de boodschap, hoe ongewoner de kleuren, vormen en materialen, hoe extremer de afmetingen, des te minder mensen je kunst zullen waarderen. Dat zijn de kunstwerken voor een select publiek van liefhebbers

Daar tussenin zitten natuurlijk nog heel veel nuances.

Maar ook al zijn er minder mensen bij wie je werk aanslaat (en ik vind 281.000 nog altijd heel veel), misschien waarderen ze je werk wel heel hoog.

Het is allebei prima! ‘Wie is de Mol’ wordt heel goed bekeken, maar ook hoog gewaardeerd. Dus ook een landschap of portret kun je zo bijzonder maken, dat heel veel mensen het geweldig vinden. En aan de andere kant kun je kunst maken, die door een kleine groep kunstkijkers hoog gewaardeerd wordt. Er kijken bijvoorbeeld maar 13.000 mensen naar Ink Masters (over tatoeëren) op het tv-kanaal Spike, maar die geven het programma wel hoge cijfers en kijken er graag naar.

Wat is jouw persoonlijke ‘succesformule’? Wat past het best bij jou? Laat je het me weten?